Ο καταρράκτης είναι η θόλωση του φυσικού φακού που υπάρχει εντός του οφθαλμού πίσω από την ίριδα (το χρωματιστό τμήμα του ματιού). Εμφανίζεται συνήθως στα πλαίσια της φυσιολογικής γήρανσης του οργανισμού (γεροντικός καταρράκτης). Σπανιότερα μπορεί να εμφανίζεται από τη γέννηση (συγγενής καταρράκτης). Σε νεαρά άτομα μπορεί να είναι το αποτέλεσμα κάποιου τραυματισμού του οφθαλμού. Επιπρόσθετα, μπορεί η εμφάνιση του να σχετίζεται με συστηματικές παθήσεις (π.χ. σακχαρώδης διαβήτης). Η αντιμετώπισή του συνίσταται στη χειρουργική εξαίρεση του θολωμένου φακού με τη μέθοδο της φακοθρυψίας και την ένθεση τεχνητού φακού (ενδοφακού). Πρόκειται για μια ελάχιστα τραυματική επέμβαση κατά την οποία ο χειρουργός, μέσα από 2 τομές διαμέτρου μικρότερης των 3 χιλιοστών, κατακερματίζει και αναρροφά με τη βοήθεια υπερήχων το θολωμένο φακό και στη συνέχεια τοποθετεί τον τεχνητό φακό. Η επιλογή του κατάλληλου για τον κάθε ασθενή ενδοφακού γίνεται κατά τον προεγχειρητικό έλεγχο με στόχο την αντιμετώπιση του διαθλαστικού σφάλματος του ασθενούς (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμός) αλλά και της πρεσβυωπίας.
